Santpoort bestaat uit noord en zuid

Beide hebben een ns- station

Station Santpoort Noord is een van de twee stations van de plaats Santpoort en is gelegen in de provincie Noord-Holland aan de spoorlijn van Haarlem naar Uitgeest en Alkmaar. Het station wordt bediend door NS.

Het station werd geopend op 27 september 1957 als splitsingsstation van de IJmondlijn naar IJmuiden en het nieuwe tracé van de spoorlijn Haarlem - Uitgeest door de Velsertunnel. Er werd gesplitst en gecombineerd in Santpoort Noord, eerst met hondenkoppen en ander stroomlijnmaterieel, later vooral met Mat '64. Hieraan heeft Santpoort Noord zijn lange perrons te danken. In 1983 werd het reizigersverkeer over de IJmondlijn opgeheven. Het oude spoor naar IJmuiden is nog zichtbaar.

Het station telt drie sporen waarvan twee perronsporen, in het oude loketgebouw huisvest zich nu een muziekschool

Station Santpoort Zuid is een spoorwegstation van Santpoort en is gelegen in de provincie Noord-Holland aan de spoorlijn van Haarlem naar Uitgeest en Alkmaar. Het station wordt bediend door NS. Het station is geopend op 1 mei 1867.

Het eerste station van Santpoort Zuid is gebouwd in 1867. Dit bestond uit een houten gebouw langs het enkelspoor, met een laaggelegen perron. In 1880 is er nog een tweede perron bijgebouwd.

In 1898 is vervolgens het tweede station gebouwd, naar een ontwerp van architect D.A.N. Margadant, dezelfde ontwerper als van het huidige station Haarlem. In 1899 is station Santpoort Zuid dan in gebruik genomen samen met de verdubbeling van de spoorlijn Haarlem - Uitgeest. Het station bestaat uit een stationsgebouw waar vroeger een laad- en losplaats langs lag met een derde spoor. Het eilandperron werd en wordt gebruikt voor het reizigersvervoer met dienstenruimten en wachtkamer. De perronkap van het eilandperron is opgebouwd van een speciaal houtsoort dat alleen in het buitenland wordt gemaakt. Vanwege een brandje een aantal jaren geleden moest bij de reparatie van de kap deze houtsoort geïmporteerd worden.

Het station en omgeving kende vroeger veel activiteit. Er is zelfs een klein emplacement geweest compleet met wisselstraten en een aftakking van het spoor naar het gesticht Meer en Berg. Deze aftakking is in gebruik geweest tot 1954 en resten daarvan zijn nog steeds te vinden op het oude tracé. De aftakking werd gebruikt om kolen te brengen naar het gesticht. Op de huidige locatie van het emplacement zijn nu een tankstation en diverse garages te vinden.

In de geschiedenis van het station heeft het veel verschillende namen gehad. Het station van 1867 is geopend als Zandpoort. In 1887 gevolgd door Sandpoort Meer en Berg en Santpoort Meer en Berg in 1898. Dit is gedaan om geen verwarring te creëren met het naburige Zandvoort, wat nu voor veel Santpoorters nog steeds 'problemen' geeft.

In 1918 is het station vervolgens hernoemd naar Santpoort. En als laatste heeft het de huidige naam Santpoort Zuid gekregen in 1958, vanwege de bouw van de Velsertunnels. In 1957 is namelijk een nieuw station Santpoort Noord geopend, het tweede station van Santpoort. Omdat er anders verwarring zou ontstaan met twee dezelfde stationsnamen hebben de stations de toevoeging Zuid en Noord gekregen, en luidt de officiële naam voor het station te Zandvoort Zandvoort aan Zee, hoewel er eigenlijk geen plaats bestaat met die naam.

Santpoort is bekend om de ruïne van Brederode

Met de Ruïne van Brederode worden de resten aangeduid van Kasteel Brederode bij Santpoort-zuid . Het kasteel is in de tweede helft van de 13de eeuw gesticht door Willem I van Brederode (1215?–1285). Deze stamt af van de heren van Teylingen, die verwant waren aan de graven van Holland. Het kasteel vormde onderdeel van de hoge heerlijkheid Brederode, die in de 13e eeuw in leen werd gegeven aan de heren van Brederode door de graaf van Holland.

De naam Brederode verwijst naar een stuk bosgrond (Brede Roede) dat gerooid werd, waarop het kasteel is gebouwd. Eerst bestond het kasteel slechts uit een woontoren. Rond 1300 werd de toren afgebroken waarna Dirk II van Brederode een vierkant kasteel liet optrekken. Tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten bleven de Brederodes trouw aan Margaretha van Beieren, waardoor het kasteel in 1351 belegerd werd door de Kabeljauw-gezinde Gijsbrecht II van Nijenrode. Na de overgave was het kasteel zo zwaar beschadigd, dat het werd gesloopt. Na de verzoening tussen de Brederodes en de graven in 1354 is het weer herbouwd. Het werd niet meer bewoond, maar bleef wel een uitvalsbasis voor de Hoeken, onder aanvoering van Willem van Brederode.

Omdat de Hoeksen in 1426 Haarlem belegerden, verwoestten Kabeljauwen het zuidelijke gedeelte van het kasteel. Het werd Willem van Brederode verboden het kasteel te "versterken, vastmaken of te bolwerken" waardoor het niet hersteld kon worden. Uiteindelijk werd in 1464 toch het noordelijke gedeelte weer hersteld. Tijdens de opstand van het Kaas- en Broodvolk in 1492 werd het kasteel geplunderd door Duitse soldaten. Sindsdien werd het niet meer bewoond. In 1568 kwam het aan de Staten van Holland. Bij de vorming van de Bataafse Republiek werden alle gewestelijke eigendommen genationaliseerd. Sindsdien is de ruïne dus eigendom van de Staat (nu in portefeuille van de Rijksgebouwendienst).

Na het verlies van de Watergeuzen in de Slag op het Haarlemmermeer moest Haarlem zich in 1573 na het beleg van Haarlem overgeven aan de Spaanse soldaten. Hierbij werd de protestantse Lancelot van Brederode door hen onthoofd en werd het kasteel geplunderd en in brand gestoken. Vervolgens viel de ruïne ten prooi aan het oprukkende stuifzand van de duinen. In 1579 kreeg een zijtak van de Brederodes de heerlijkheid weer in leen van Holland. In 1679 stierf Wolfert van Brederode (1649-1679), de laatste heer van Brederode, waarmee de ruïne verviel aan de Staten van Holland en daarmee aan de staat der Nederlanden. In de 19e eeuw was de ruïne één van de eerste bouwwerken die in opdracht van de staat werd gerestaureerd en werd het eerste rijksmonument.

Santpoort heeft een molen : De Zandhaas

Van oorsprong was de molen in Santpoort verbonden met de hoge heerlijkheid Brederode. In het begin van de dertiende eeuw is deze door graaf Willem I van Holland beleend aan de eerste Heer van Brederode, Dirk de Eerste. Onder de heerlijkheid Brederode vielen toen onder meer de ambachten Tetterode (Overveen), Aalbertsberg (Bloemendaal), Vogelenzang en Velsen.

De heerlijkheid Brederode bezat het windrecht van de molen, dat wil zeggen het absolute recht om een molen op te richten en te exploiteren. De molen werd verpacht aan een molenaar tegen geld of natura. De Heren van Brederode ontvingen dan een zestiende deel van wat er op de molen werd gemalen. Tevens verkreeg de molen het heerlijke recht (regalia) van molendwang. Hiermee had de molen het recht om de ingezetenen van de dorpen van een bepaald deel van het rechtsgebied van Brederode te verplichten hun koren op de molen in Santpoort te laten malen. De laatste korenmolenaar Klaas Boekel verkocht zijn monumentale molen aan de gemeente Velsen. Sindsdien werd de molen enkele uren per maand ‘loos ’gedraaid.

De oudste vermelding van een windmolen binnen Velsen dateert van 1329. Uit schriftelijke bronnen en een afbeelding uit ca. 1515 valt op te maken dat toen in Santpoort het oudste type korenmolen stond, een standaardmolen. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd deze molen volledig gesloopt. Reinoud IV van Brederode trachtte in 1583 tevergeefs de heerlijksheidmolen te herbouwen. Ergens na 1600 slaagde de Alkmaarse poorter Pieter Wollebrantsz er wel in om op dezelfde plek voor eigen kosten een standaardmolen te herbouwen. Voor het windrecht moest hij de Heer van Brederode jaarlijks vier gulden betalen.

In 1714 werd een nieuwe molen gebouwd. De slechte windvang deed de toenmalige molenaar Denijs besluiten de standaardmolen te vervangen door een grondzeiler. Deze werd gebouwd op een duin, ongeveer 65 meter ten westen van de oorspronkelijke plek. In een koopakte uit 1724 wordt deze molen voor het eerst als ‘De Zandhaas ’aangeduid. Na 1761 speelde opnieuw het probleem van een slechte windvang. Dat resulteerde in de bouw van de huidige stellingmolen in 1779.

De windvang bleef een probleem. Molenaar Boekel loste dat in 1920 heel modern op door het installeren van een elektrische maalinrichting met twee koppels stenen. Omstreeks 1936 werd de windaandrijving met drie koppels stenen definitief buiten werking gesteld. In 1957 viel het doek voor de Zandhaas als maalinrichting. De laatste korenmolenaar Klaas Boekel verkocht zijn monumentale molen aan de gemeente Velsen. Sindsdien werd de molen enkele uren per maand ‘loos ’gedraaid.

Het tij keerde voor korenmolen de Zandhaas toen een bevlogen clubje zich ging beijveren voor het terugbrengen van de maalvaardige staat van de molen. Dat resulteerde in de oprichting van Stichting Korenmolen De Zandhaas. In juni 1991 werd met de gemeente overeengekomen dat de stichting huurder werd van de molen, met als doel de molen in stand te houden en weer maalvaardig te maken. Dankzij twee grote restauraties in 1991 en 1998 kan de Zandhaas weer malen op de wind en kan gesproken worden van een monument in bedrijf. De molen wordt tegenwoordig draaiende gehouden door ambachtelijk molenaar Jos. Een deel van de oude molenschuur is inmiddels verbouwd tot bezoekerscentrum.

Bouwgegevens

Het bouwjaar is 1779.

De vlucht is 24 meter.

De bovenas dateert van 1878, vervaardigd door W. Barneveld en Co te Leiden.

De molen kent een koppel blauwe basalt molenstenen en een koppel kunststenen.

Beide koppels zijn 1.50 m. In doorsnede en 17 voet inomtrek en worden op windkracht aangedreven.

Een elektromotor uit 1920 drijft twee dezelfde koppels aan.

De bovenas dateert van 1889 en is in 1992 op windkracht doorboord om het zwichtsysteem van de regelkleppen te kunnen bedienen

De overbrenging van de bovenas op de molensteen is 1:7,5.

Het wieksysteem kent sindsdien fokwieken met uitneembare borden en regelkleppen.

De stelling is 10 m. hoog.

De jacobsladders zijnin 1998 geplaatst.

De molenschuur dateert van 1872 en is sinds 1998 gedeeltelijk ingericht als bezoekerscentrum en fun- geert daarnaast als mole-naarswoning.

Gezond Parkeren in Santpoort.

Voldoende parkeerplaatsen op korte loopafstand van de winkels in de Santpoort Uw auto gratis en onbeperkt parkeren op korte afstand van uw favoriete winkel?Dat kan in Santpoort-Noord!

Is er geen plekje vrij in onze straat, dan is er altijd wel een parkeerplaats te vinden op minder dan drie minuten loopafstand. Een klein wandelingetje volstaat en dat is nog gezond ook.

Naar welke winkel u ook gaat, binnen een straal van drie minuten is er volop parkeergelegenheid.

Dat noemen wij gezond parkeren in Santpoort-Noord!